Pestgedrag: ik word gepest op het werk, wat kan ik doen?

Pesten is van alle tijden en vindt helaas overal plaats. Kinderen doen het op school maar ook op de werkvloer gebeurt dit nog regelmatig. Het wordt gedaan in verschillende lagen van de samenleving. Pesten geeft een negatief gevoel en belemmert je levensvreugde. In sommige gevallen kan het zelfs leiden tot ziekte. Het is daarom belangrijk om te weten wat je kunt doen als je gepest wordt op de werkvloer en hoe je hier het beste mee om kunt gaan. Hieronder vind je een aantal tips en inzichten die kunnen helpen bij het zoveel mogelijk oplossen van pestgedrag op de werkvloer.

Voorbeeld

Lisa is werkzaam bij een kledingwinkel. Haar directe collega maakte vervelende opmerkingen en probeerde haar buiten te sluiten. Lisa merkte dat ze met tegenzin naar haar werk ging en voelde zich hierdoor neerslachtig.

Wat is pesten op de werkvloer?

Pestgedrag op het werk kent verschillende vormen. Het gedrag van de pester kan bestaan uit het maken van vervelende opmerkingen, roddelen, uitlachen of het stelselmatig buitensluiten van een collega. Ook kan het pesten non-verbaal gebeuren, door bijvoorbeeld het geven van vervelende en afwijzende blikken. Daarnaast kan er, ondanks het thuiswerken, sprake zijn van pestgedrag op afstand.

Wat mag je van je werkgever verwachten?

Je werkgever is verantwoordelijk voor de veiligheid op de werkvloer. Hij heeft een zorgplicht naar zijn werknemers. Als er sprake is van pestgedrag dan moet de werkgever dit oplossen en zorgen voor een veilig werkklimaat. Daarnaast is de werkgever verantwoordelijk voor het opstellen van beleid om pesten tegen te gaan. Dit is uitgewerkt in de Arbeidsomstandighedenwet en het Arbeidsomstandighedenbesluit. De wet kent overigens geen specifieke bepaling waarin is opgenomen dat een werkgever pesten niet mag toestaan. In zijn algemeenheid kan gesteld worden dat goed werkgeverschap een werkgever ertoe dwingt pestgedrag aan te pakken als hij daarvan op de hoogte is. 

Wat kun je tegen pesten op de werkvloer doen?

Als je zelf gepest wordt op het werk is het belangrijk om in gesprek te blijven met elkaar. Spreek de persoon aan die jou een vervelend gevoel geeft of het pestgedrag vertoont. Leidt dit niet tot een oplossing? Ga dan in gesprek met je leidinggevende. Het is verstandig om dat gesprek goed voor te bereiden. Benoem precies wie het pestgedrag vertoont en waaruit het pesten bestaat. Ons advies is dan ook dat je bijhoudt wanneer en hoe je gepest werd. Ga aan de hand van een concrete omschrijving het gesprek aan met je leidinggevende. Jouw leidinggevende kan je beter helpen als die een goed beeld heeft van de situatie. Daarnaast kun je het pestbeleid van de organisatie opvragen. Met dit beleid kun je met jouw leidinggevende een plan van aanpak maken om het pesten tegen te gaan. In sommige situaties kan de werkgever een mediator inzetten, die bemiddelt tussen jou en de pester.

Heb je het gevoel dat je leidinggevende niets voor je doet?  Of is het juist jouw leidinggevende die jou probeert weg te pesten? Dan kun je het beste een vertrouwenspersoon inschakelen. Je kunt ook een melding maken bij een lid van de ondernemingsraad of de klachtencommissie binnen de organisatie.

De bedrijfsarts kan je ook helpen

Is er geen klachtencommissie, ondernemingsraad of vertrouwenspersoon in de organisatie of levert bijstand van deze personen niets op? Dan kun je de bedrijfsarts inschakelen. Ook is het goed om een consult aan te vragen als jouw functioneren onder het pestgedrag lijdt. In die gevallen doe je er goed aan om je ziek te melden. Met behulp van het advies van de bedrijfsarts kun je het gesprek weer aangaan met de leidinggevende of pester. Soms stelt een bedrijfsarts een time out of mediation voor. In geval van mediation wordt een derde onafhankelijke persoon ingeschakeld om met partijen in gesprek te gaan om zo het pestgedrag op te lossen. 

Heb je een rechtsbijstandverzekering? Dan kunnen wij je wellicht helpen met mediation.
Lees meer over mediation via de rechtsbijstandverzekering 

Wat als je in een gerechtelijke procedure terechtkomt?

Je werkgever is wettelijk verplicht om signalen over het pestgedrag serieus te nemen. Gebeurt dat niet, dan handelt de werkgever niet volgens de normen van het goed werkgeverschap. Wil je werkgever tot een beëindiging van jouw arbeidsovereenkomst komen, dan kan hem mogelijk een verwijt worden gemaakt. Zo'n kwestie kan leiden tot een gerechtelijke procedure. Vanuit juridisch perspectief moet jij dan het bewijs leveren dat de werkgever jouw signalen niet serieus genomen heeft. Het is dus belangrijk om notities te maken van wat er gebeurt en hierover schriftelijk te communiceren met je werkgever. Zo kun je u, als het pestgedrag tot ontslag leidt, verwijtbaarheid aan de zijde van werkgever aantonen. Dit kan ervoor zorgen dat je onder omstandigheden recht hebt op een aanvullende vergoeding bovenop de transitievergoeding. Uiteraard geldt dat het belangrijk is dat je in de communicatie meewerkend en positief blijft.

Je zult maar gepest worden

Wij begrijpen dat dit enorm veel impact op je leven en (werk)plezier kan hebben. Je staat er echter niet alleen voor. Wij helpen je graag bij het vinden van een oplossing voor deze vervelende situatie. Neem daarvoor contact met onze juristen. Zij kunnen je advies geven en mogelijke vervolgstappen bepalen.

Veelgestelde vragen over Pesten op het werk

Wat zijn drie vormen van pesten op de werkvloer?
Pesten op het werk kan zich uiten in verschillende vormen. Verbaal pesten omvat schelden, roddelen, beledigen en het publiekelijk belachelijk maken van een collega. Fysiek pesten kan bestaan uit opzettelijke buitensluiting, intimidatie, dreigementen of het hinderen van iemands werk. Digitaal pesten gebeurt via e-mail, WhatsApp of sociale media, waarbij iemand wordt gekleineerd, zwartgemaakt of buitengesloten in groepsgesprekken. Pesten heeft vaak een grote impact op het welzijn van medewerkers en werkgevers zijn verplicht om hiertegen op te treden.
Hoe bewijs je pesten?
Pesten op het werk bewijzen kan soms lastig zijn, omdat het vaak subtiel gebeurt of geen directe getuigen heeft. Toch zijn er manieren om het aan te tonen. Je kunt een logboek bijhouden waarin je noteert wanneer en hoe het pestgedrag plaatsvindt en wie erbij betrokken is. Het bewaren van e-mails, berichten of andere vormen van communicatie waarin het pesten duidelijk wordt, kan helpen als bewijsmateriaal. Daarnaast kan het nuttig zijn om collega’s te vragen om getuigenverklaringen, vooral als zij het pestgedrag hebben gezien of gehoord. Het melden van pesten bij een vertrouwenspersoon, HR of je leidinggevende kan ook bijdragen aan het vastleggen van het probleem en kan ervoor zorgen dat er actie wordt ondernomen.
Is pesten op het werk strafbaar?
Pesten zelf is niet direct strafbaar volgens het wetboek van strafrecht, maar bepaalde vormen van pesten kunnen wel juridische gevolgen hebben. Als pesten leidt tot bedreiging, discriminatie, stalking of mishandeling, kan de dader strafrechtelijk worden vervolgd. Ook werkgevers hebben een zorgplicht om een veilige werkomgeving te creëren. Als een werkgever niet ingrijpt bij structureel pestgedrag, kan hij in sommige gevallen juridisch aansprakelijk worden gesteld. In extreme gevallen kunnen slachtoffers schadevergoeding eisen als zij psychisch of fysiek letsel oplopen door het pesten.
Wat moet je doen als je gepest wordt op je werk?
Als je te maken krijgt met pesten op het werk, is het belangrijk om actie te ondernemen. In eerste instantie kun je proberen het probleem bespreekbaar te maken met de persoon die je pest, mits dit veilig voelt. Als dat niet helpt, meld het dan bij je leidinggevende, HR of een vertrouwenspersoon binnen het bedrijf. Het is verstandig om bewijs te verzamelen, zoals e-mails of berichten, en een logboek bij te houden van de incidenten. Als de situatie niet verbetert en je werkgever onvoldoende ingrijpt, kun je overwegen om een externe instantie, zoals de ondernemingsraad of de Nederlandse Arbeidsinspectie, in te schakelen.
Wat valt onder pesterijen op het werk?
Pesterijen op de werkvloer kunnen vele vormen aannemen. Dit kan variëren van sociaal buitensluiten en negeren tot verbaal geweld zoals schelden, kwetsende opmerkingen of roddelen. Ook onredelijke controle over het werk van een medewerker, opzettelijke sabotage of het verspreiden van valse informatie over iemand vallen onder pesterijen. In sommige gevallen worden werknemers structureel buitengesloten van teamvergaderingen of groepsgesprekken, wat ook als een vorm van pesten kan worden gezien. Werkgevers moeten zorgen voor een veilige werkomgeving en moeten optreden als zij signalen krijgen dat er wordt gepest.
Is pesten een reden voor ontslag?
Ja, pesten kan een reden zijn voor ontslag, vooral als het herhaaldelijk voorkomt en de werksfeer ernstig verstoort. Werkgevers hebben de wettelijke plicht om een veilige werkomgeving te bieden en mogen ingrijpen bij ongewenst gedrag. Als een werknemer zich structureel schuldig maakt aan pestgedrag en waarschuwingen negeert, kan de werkgever overgaan tot ontslag. In ernstige gevallen kan ontslag op staande voet worden gegeven. Ook kan een werkgever aansprakelijk worden gesteld als hij niets doet om pesten te voorkomen en werknemers hierdoor schade lijden.
Wat kan je doen als je gepest wordt op het werk?
Als je gepest wordt op het werk, is het belangrijk om dit serieus te nemen en actie te ondernemen. Bespreek de situatie met een vertrouwenspersoon, HR of je leidinggevende. Houd een dossier bij met bewijs van het pestgedrag, zoals berichten, e-mails of een logboek van incidenten. Probeer in gesprek te gaan met de pester, mits dat veilig en mogelijk is. Als het pesten aanhoudt en de werkgever onvoldoende actie onderneemt, kun je juridische stappen overwegen, zoals een klacht indienen bij de ondernemingsraad of melding maken bij de Nederlandse Arbeidsinspectie. In ernstige gevallen kun je juridische hulp inschakelen om te kijken welke vervolgstappen mogelijk zijn.