Trends en ontwikkelingen in 2022
Zelfhulp neemt toe, gestegen juridische hulpvragen vooral over energie, consumentenkoop en bouwzaken
In 2022 is er aan Stichting Achmea Rechtsbijstand minder juridische hulp gevraagd, terwijl het aantal verzekerden ongeveer gelijk bleef. In 2021 ging het om 128.134 juridische hulpvragen, tegenover 119.588 in 2022. Een daling van zo’n 7%. Een hoopgevende ontwikkeling, omdat wij bijvoorbeeld zien dat mensen meer gebruik maken van juridische zelfhulptools en daarmee conflictsituaties voorkomen. Ook zien we dat meer geschillen worden opgelost via mediation, waarmee een langdurige gang naar de rechter is voorkomen. In 2022 was er tegelijkertijd veel aan de hand in de maatschappij: stijgende prijzen, leveringsproblemen, enorm gestegen energieprijzen door de oorlog in Oekraïne en de personeelstekorten. Dit zagen we ook terug in de juridische hulpvragen. Zo was het aantal geschillen met energiemaatschappijen nog nooit zo hoog, was er weer een flinke stijging van het aantal zaken over consumentenkoop en is ook het aantal bouwzaken wederom gestegen.
Trend van verharding, toch oplossingen bereikt
We merken in onze praktijk dat de verhoudingen steeds vaker verhard zijn. Van verdraagzaamheid naar elkaar en de wens om er samen uit te komen is minder vaak sprake. Het speciale mediationteam van SAR kan dan voor veel mensen een uitstekende oplossing bieden. Met mediation gaan partijen met elkaar in gesprek en komen onder professionele begeleiding samen tot een oplossing. In 2022 werden bij SAR maar liefst 67 mediationtrajecten gedaan en in 90% van de gevallen tot een succesvol einde gebracht. Mediation is het vaakst ingezet bij burenrechtzaken (61%) en in arbeidsrechtzaken (28%). Deze klanten zijn zeer tevreden over het traject, hebben een goede relatie met de andere partij behouden en geven aan tot succesvolle oplossingen te zijn gekomen.
Vraag naar juridische content groeit
We zien een groeiende behoefte naar informatieve artikelen om conflicten te voorkomen of zelf op te lossen. In 2022 zagen we het gebruik hiervan stijgen met bijna 17% ten opzichte van het jaar ervoor (exclusief Corona-gerelateerde onderwerpen). Uitschieters zijn de artikelen rondom het thema Diensten (5x zoveel bezoekers als in 2021), zoals over energie, verduurzaming en de problemen bij Schiphol. Andere opvallend populaire thema's waren Verkeer (stijging van bijna 42%) en Gezondheid (stijging van 41%). Die laatste is extra opvallend omdat het bezoek aan artikelen over Corona juist gedaald is met meer dan 75%.
Stijgende behoefte aan online zelfhulpmiddelen
Naast het gebruik van informatieve artikelen zien we een sterke stijging in het gebruik van online zelfhulpmiddelen. Zo zagen we in 2022 het gebruik van voorbeeldbrieven op onze website toenemen met meer dan 100% ten opzichte van het jaar ervoor. De meest gebruikte voorbeeldbrieven zijn de voorbeeldbrief voor het Herroepen van een online aankoop en de voorbrief Ingebrekestelling product aan verkoper.
Ook onze juridische adviestools over (online) aankopen, de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd en onbepaalde tijd en ontslag door een reorganisatie werden in 2022 vaak geraadpleegd door bezoekers van onze website. Opvallend is dat het gebruik van de adviestools in het laatste kwartaal van 2022 met meer dan 700% toenam ten opzichte van het eerste kwartaal van 2022. Deze tools helpen om inzicht te krijgen en een probleemsituatie zelf op te kunnen lossen. Daarmee zijn meer conflicten voorkomen en gede-escaleerd.
Ook speciale themapagina’s zijn veel geraadpleegd
Om het de bezoeker gemakkelijk te maken maakten we speciale themapagina’s, waar artikelen en zelfhulptools te vinden zijn over een bepaald thema. Zo brachten we in 2022 themapagina's live rondom ‘Hulp bij problemen met een online aankoop’, ‘Hulp bij ontslag door een reorganisatie’ en ‘Hulp bij problemen over energie’.
Ontwikkeling aantal juridische hulpvragen per jaar
Vooruitblik op 2023
De ontwikkelingen in de maatschappij rondom de stijgende prijzen, de leveringsproblemen, de gestegen energieprijzen door de oorlog in Oekraïne en de personeelstekorten blijven ons in 2023 voorlopig bezig houden, ook binnen de rechtshulpverlening. Welke effecten dat precies gaat hebben zal grotendeels bepalen hoeveel vragen juridische hulpverleners in 2023 ontvangen. Verder verwachten wij dat de behoefte aan (online) zelfhulpmiddelen verder toeneemt. Dit is voor ons dan ook richtinggevend bij de ontwikkeling van nieuwe tools, net als het de-escaleren of zelfs voorkomen van geschillen en daarmee juridisch leed.
Over de Juridische Barometer
Een conflict of probleem, niemand zit er op te wachten. Toch hebben we niet altijd zelf in de hand wat er op ons pad komt. Met welke problemen mensen allemaal te maken krijgen, zien we terug in de juridische hulpvragen die wij ontvangen bij Stichting Achmea Rechtsbijstand.
Een overzicht van deze juridische hulpvragen publiceren wij jaarlijks in januari in de Juridische Barometer. Wij doen dit omdat juridische hulpvragen een goed beeld geven van hoe het ervoor staat in de maatschappij. Daarnaast helpt het ons te weten waar en waardoor conflictsituaties ontstaan. Zodat wij – maar ook anderen – eerder hulp kunnen bieden. Liefst voordat een conflict ontstaat of uit de hand loopt.
Het is ons doel om zoveel mogelijk juridisch leed te voorkomen. Dat is niet alleen fijn voor klanten, maar ook goed voor de maatschappij. Want als we geschillen kunnen voorkomen of eerder oplossen, houden we de premies betaalbaar en het recht toegankelijk voor zoveel mogelijk mensen.
Stichting Achmea Rechtsbijstand geeft onafhankelijke juridische hulp aan mensen met een rechtsbijstandsverzekering van Interpolis, Centraal Beheer, FBTO, Avéro Achmea, HEMA en InShared. Bij elkaar zo’n 1,3 miljoen huishoudens en bedrijven.