Hoelang zijn mijn vakantiedagen geldig?
In dit artikel lees je wat het verschil is tussen wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen en binnen welke periode je deze uren moet opnemen voordat ze vervallen.
Voorbeeld
Het is december en je hebt nog bijna een week aan verlofuren over. Je wilt weten of je de opgespaarde vakantiedagen kunt meenemen naar volgend jaar.
Het doel van vakantieverlof is het kunnen herstellen en uitrusten van de verplichtingen die bij jouw werk horen. Dit geldt voor zowel gezonde als zieke werknemers. Het is in het belang van de veiligheid en gezondheid van alle werknemers dat zij op tijd vakantieverlof opnemen en dit niet steeds uitstellen. Uitstel van vakantie kan namelijk leiden tot uitval door overbelasting. Om te stimuleren dat werknemers op tijd vakantie opnemen, bepaalt de wet dat vakantiedagen na een bepaalde tijd vervallen. Dit betekent dat de werknemer er geen aanspraak meer op kan maken.
Wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen
Er wordt onderscheid gemaakt tussen wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen. Wat is het verschil en wanneer vervallen deze vakantiedagen?
Wettelijke vakantiedagen
Wettelijke vakantiedagen zijn de vakantiedagen waar een werknemer op basis van de wet recht op heeft. Iedere werknemer heeft bij een fulltime dienstverband (40 uur per week) recht op 20 vakantiedagen per jaar, wat overeenkomt met 4 keer de overeengekomen arbeidsduur per week. Voor deeltijdwerknemers wordt dit naar rato berekend. Een werkgever mag niet ten nadele van een werknemer van deze wettelijke regels afwijken. Er wordt geen onderscheid gemaakt in de opbouw van wettelijke vakantiedagen voor zieke en gezonde werknemers.
Wettelijke vakantiedagen komen te vervallen als ze niet zijn opgenomen in het opbouwjaar of in de eerste 6 maanden daarna. Dit is alleen anders als een werknemer door bijzondere omstandigheden redelijkerwijs niet in staat was om vakantie op te nemen in deze gehele periode. Denk bijvoorbeeld aan een werknemer die is opgenomen in een ziekenhuis. Op deze manier wordt voorkomen dat een werknemer een stuwmeer aan verlof opbouwt en vakantie alsmaar uitstelt. Er kan in de arbeidsovereenkomst of cao ten gunste van de werknemer worden afgeweken van deze vervaltermijn.
Bovenwettelijke vakantiedagen
Naast wettelijke vakantiedagen kan een werknemer op basis van een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) of individuele arbeidsovereenkomst recht hebben op extra vakantiedagen. Deze vakantiedagen worden de bovenwettelijke vakantiedagen genoemd.
Voor bovenwettelijke vakantiedagen geldt een ruimere vervaltermijn dan bij wettelijke vakantiedagen. Deze vakantiedagen vervallen na 5 jaar.
Einde contract en vakantiedagen over?
Via de onze online adviestool krijg je direct zicht op welke vakantiedagen je recht hebt als jouw contract om wat voor reden dan ook afloopt of beëindigd wordt.
Laat vakantiedagen niet vervallen
Voor het opnemen van vakantiedagen geldt dat een werknemer altijd eerst zijn vakantiedagen opneemt die als eerste voor verval of verjaring in aanmerking komen. Voor de meeste mensen zijn dit de wettelijke vakantiedagen. Je moet wettelijke vakantiedagen opnemen in het opbouwjaar of in de eerste 6 maanden daarna.
Raadpleeg altijd de individuele arbeidsovereenkomst of cao, zodat je kunt nagaan of er afwijkende afspraken zijn gemaakt. Houd er rekening mee dat je ook tijdens arbeidsongeschiktheid geacht wordt de wettelijke vakantiedagen tijdig op te nemen. Dit is alleen anders als een werknemer vanwege medische redenen gedurende de gehele periode geen vakantieverlof kan opnemen.
Het opnemen van vakantiedagen is een eigen verantwoordelijkheid. Je doet er verstandig aan om tijdig en schriftelijk jouw vakantiewensen aan de werkgever door te geven. Als de werkgever niet binnen 2 weken schriftelijk zwaarwegende redenen geeft tegen de aanvraag voor vakantieverlof, dan is de vakantie vastgesteld naar de wens van de werknemer.
Vakantie en ziekte
Als een werknemer vakantie wil opnemen tijdens een periode van arbeidsongeschiktheid, moet een werknemer over deze gehele vakantieperiode zijn vakantiedagen inleveren. Er wordt in deze situatie geen onderscheid gemaakt tussen zieke, gedeeltelijk zieke of gezonde werknemers. Dit is het gevolg van het feit dat een werknemer ook tijdens zijn gehele ziekteperiode recht heeft op opbouw van zijn wettelijke vakantiedagen. Een werknemer bouwt niet altijd ook zijn bovenwettelijke vakantiedagen op tijdens ziekte. In de arbeidsovereenkomst of cao kunnen hierover afspraken worden gemaakt.
Als een werknemer ziek is of wordt tijdens een vastgestelde vakantieperiode, dan mag de werkgever de ziektedagen niet zonder toestemming van de werknemer verrekenen met vakantiedagen. Alleen over de bovenwettelijke vakantiedagen kunnen schriftelijk afwijkende afspraken worden gemaakt. Het is wel van belang dat een werknemer zich volgens het verzuimprotocol ziek meldt bij zijn werkgever.
De rol van de werkgever bij vakantieverlof
De werkgever is wettelijk verplicht om zorg te dragen voor een goede administratie van onder andere de vakantiedagen van een werknemer. Dit betekent dat de werkgever de werknemer een overzicht moet kunnen geven van zijn wettelijke vakantiedagen en alle overige vrije dagen, waaronder de bovenwettelijke vakantiedagen, ADV en ouderendagen. Dit verschil is van belang, omdat de bovenstaande regels alleen gelden voor vakantiedagen en dus niet voor overige vrije dagen. Uiteraard doet een werknemer er verstandig aan deze uren ook zelf bij te houden en de gegevens van zijn werkgever goed te controleren.