Krijg ik altijd een proeftijd als ik met een nieuwe baan start?

Wat is een proeftijd?

Als je aan een nieuwe baan begint, kan het zijn dat de werkgever een proeftijd wil vaststellen. Dit moet dan in je contract staan. Tijdens deze proefperiode kun je met de werkgever elkaar leren kennen. Zo komt de werkgever er achter of je de werknemer bent die hij voor ogen had en kun je ontdekken of de baan echt bij je past. Tijdens deze periode kan de werkgever, maar jij ook, de arbeidsovereenkomst per direct stoppen. Er is dus geen sprake van een opzegtermijn. Tijdens de proeftijd hoeven jullie allebei geen reden van ontslag op te geven, tenzij je specifiek naar de reden van het ontslag vraagt. De werkgever mag je zelfs ontslaan als je ziek bent.

Proeftijd bij verschillende arbeidscontracten

Of het mogelijk is om een proeftijd overeen te komen, hangt af van het soort contract dat jullie allebei ondertekenen:

• Proeftijd bij een contract voor onbepaalde tijd
• Proeftijd bij een contract voor bepaalde tijd
• Proeftijd bij een contract zonder periode
• Proeftijd bij het verlengen van een tijdelijk contract
• Proeftijd bij een nieuwe functie bij hetzelfde bedrijf

Proeftijd bij contract voor onbepaalde tijd

Bij een contract voor onbepaalde tijd mag een proeftijd van maximaal 2 maanden worden afgesproken.

Proeftijd bij contract voor bepaalde tijd

Bij een contract voor bepaalde tijd (tijdelijk contract) gelden verschillende regels. Welke regel van toepassing is, hangt af van de periode waarover het contract geldt:

• Contract voor 2 jaar of langer: de proeftijd mag maximaal 2 maanden zijn.
• Contract voor minder dan 2 jaar: de proeftijd mag maximaal 1 maand zijn. Misschien staan er afwijkende afspraken in de cao van het bedrijf. Wij raden je aan dit na te vragen.
• Contract voor 6 maanden of korter: er is geen proeftijd mogelijk. Staat er toch een proeftijd in je contract? Dan is die niet geldig.

Proeftijd bij contract zonder periode

Dit komt voor bij contracten voor bijvoorbeeld de duur van een project. Het einde van het contract is dan niet op een kalenderdatum gesteld. Dan geldt een proeftijd van maximaal 1 maand. Ook hier geldt dat de cao kan afwijken. Controleer dit goed bij het aangaan van de arbeidsovereenkomst.

Proeftijd bij verlengen van tijdelijk contract

Bij het verlengen van een tijdelijk contract mag in het nieuwe contract geen proeftijd staan. Alleen als je vaardigheden nodig hebt of verantwoordelijkheden krijgt die je voorheen niet had, mag je werkgever dit wel doen.

Proeftijd bij nieuwe functie bij hetzelfde bedrijf

Bij een nieuwe functie is het niet nodig om een werknemer beter te leren kennen. De werkgever kent immers de vaardigheden van de werknemer. Anders zou hij de nieuwe functie ook niet aanbieden. De wet verbiedt het aangaan van een nieuwe proeftijd als een werkgever en werknemer, die al eerder een arbeidsovereenkomst hebben gesloten, een nieuwe arbeidsovereenkomst aangaan. De wet geeft echter 1 uitzondering: een proeftijd is mogelijk als er andere vaardigheden van de werknemer worden verwacht en hij andere verantwoordelijkheden krijgt toebedeeld in de nieuwe arbeidsovereenkomst.

Daaraan worden strenge eisen gesteld. De werkgever moet goed kunnen uitleggen dat er nieuwe vaardigheden worden verwacht van de werknemer en wat deze dan precies inhouden. Ook moet de werkgever onderbouwen dat de werknemer deze vaardigheden nog niet heeft laten zien in zijn oude functie. De werkgever doet er in deze situaties goed aan om te zorgen voor een duidelijke functieomschrijving. Hierin kan de werkgever specifiek aangeven wat iedere functie inhoudt en wat de eisen zijn die aan de functie worden gesteld.

Verder moet ook duidelijk zijn dat de werknemer volledig nieuwe taken gaat uitvoeren, waarover hij nog nooit eerder de verantwoordelijkheid heeft gehad. Als een werknemer bijvoorbeeld al eens een taak heeft overgenomen tijdens ziekte van een collega, dan is in de meeste gevallen geen proeftijd meer mogelijk. De werkgever heeft dan namelijk al kunnen zien hoe de werknemer deze nieuwe taak heeft uitgevoerd.

Stoppen tijdens de proeftijd

Als je tijdens de proeftijd zelf ontslag neemt, krijg je mogelijk geen WW-uitkering meer. Je bent dan namelijk ‘verwijtbaar werkloos’.