Vergunningsvrij uitbouwen: wat mag je zonder vergunning bouwen?

Wat betekent vergunningsvrij uitbouwen?

Vergunningsvrij uitbouwen betekent dat je geen omgevingsvergunning nodig hebt om een aanbouw aan je woning te plaatsen. Dit komt doordat sommige bouwwerken onder de vergunningsvrije regels van het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) vallen.

Je mag dus zonder vergunning bouwen als de uitbouw voldoet aan bepaalde voorwaarden. Denk aan de plek van de uitbouw (achterkant of zijkant van de woning), de afmetingen en het gebruik van het bouwwerk.

Uitbouwen aan de achterzijde van je woning

Een uitbouw aan de achterzijde van de woning mag in veel gevallen zonder vergunning gebouwd worden. Dit mag als:

• de uitbouw achter de woning ligt (dus niet aan de voorkant)
• de uitbouw niet hoger is dan 30 centimeter boven de eerste verdieping
• er geen dakterras of balkon op de uitbouw komt
• de uitbouw maximaal 4 meter diep is vanaf de oorspronkelijke achtergevel
• de uitbouw op tenminste 1 meter van openbaar toegankelijk gebied komt
• de uitbouw niet groter is dan de maximaal toelaatbare oppervlakte voor bebouwing (dit hangt af van de grootte van het achtererf en hoeveel er al gebouwd is)

Wil je verder uitbouwen dan 4 meter? Dan heb je wél een omgevingsvergunning nodig. De gemeente beoordeelt dan of het plan past binnen het bestemmingsplan en het straatbeeld.

Uitbouwen aan de zijkant van je woning

Een uitbouw aan de zijkant van de woning mag alleen vergunningsvrij als de zijkant niet grenst aan openbaar gebied. Bijvoorbeeld een stoep of straat. Ook hier geldt dat de hoogte niet meer dan 30 centimeter boven de vloer van de eerste verdieping mag zijn. En dat de aanbouw binnen de erfgrens moet blijven.

Uitbouwen aan de voorkant van de woning

Een uitbouw aan de voorkant van je woning is in principe nooit vergunningsvrij. De voorkant van een huis is zichtbaar vanaf de openbare weg en heeft daardoor invloed op het straatbeeld. Voor een aanbouw aan de voorzijde heb je dus altijd een omgevingsvergunning nodig.

Hoeveel meter mag je vergunningsvrij uitbouwen?

De maximale diepte van een vergunningsvrije uitbouw is 4 meter. De hoogte mag niet hoger zijn dan 30 centimeter boven de vloer van de eerste verdieping. Daarnaast moet de uitbouw binnen het achtererfgebied vallen. Dat is het deel van de tuin dat direct grenst aan de achterkant van de woning. Let op: heb je eerder al een aanbouw of schuur geplaatst? Dan telt die mee in het totaal van de bebouwde oppervlakte. Je mag dus niet ongelimiteerd blijven bouwen.

Controleer altijd het omgevingsplan

Zelfs als je volgens de landelijke regels vergunningsvrij mag bouwen, kan het zijn dat je gemeente strengere regels hanteert. Controleer daarom altijd het omgevingsplan of vraag bij je gemeente na of er aanvullende eisen gelden. Zo voorkom je dat je achteraf alsnog aanpassingen moet doen.

Wat als je toch zonder vergunning bouwt terwijl dat niet mag?

Dan kan de gemeente handhavend optreden. Dat betekent dat je de aanbouw moet aanpassen of zelfs afbreken. Soms krijg je ook een boete. Twijfel je of jouw plannen vergunningsvrij zijn? Dan kun je via het Omgevingsloket van de Rijksoverheid controleren of je een vergunning nodig hebt.

Vergunningsvrij betekent niet regelvrij

Ook al mag je zonder vergunning bouwen, betekent dat niet dat er geen regels gelden. Je moet nog steeds voldoen aan de bouwtechnische eisen uit het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Denk aan veiligheid, stabiliteit en brandveiligheid.

En er kunnen regels gelden vanuit de burenwetgeving in het Burgerlijk Wetboek. Je mag bijvoorbeeld niet zomaar over de erfgrens bouwen of ramen plaatsen die inkijk geven in de tuin van de buren.

Tips voordat je gaat uitbouwen

• Controleer altijd het Omgevingsloket voor actuele regels.
• Vraag bij je gemeente na of er lokale afwijkingen zijn.
• Maak duidelijke afspraken met je buren over de bouw.
• Leg afspraken bij voorkeur schriftelijk vast om discussies te voorkomen.
• Houd er rekening mee dat er geen dakterras of balkon op de uitbouw mag komen.